Makine Mühendisliği İşletme Staj Raporu

1. FERRO DÖKÜM A.Ş

Stajımın ilk gününde Personel Bölümü Şefi tarafından fabrika, ilk izlenimleri edinmek ve işletmeyi tanımak amacıyla bana tanıtıldı. Hakkında bilinmesi gereken ana hususlar tarafıma açık bir şekilde aktarıldı.

Ferro Döküm, kırk bin ton sfero ve pik döküm parça üretip satan sfero döküm üretiminde Türkiye’de lider, üretiminin % 50’sini ihraç eden, pik ve sfero döküm parçaların üretiminde güvenilir ve yeterli bir kuruluş gibi görünmektedir.

Ferro Döküm, mümkün olan en düşük maliyette, müşteri istek ve beklentilerini karşılayacak özelliklerde döküm parçalar üretecek ve sevk edecektir.

Ferro Döküm, belirlemiş olduğu vizyonu gerçekleştirmek için kalite politikasını;

Etkin bir şekilde kalite yönetim sistemi kurmak ve etkinliğini sürekli iyileştirerek müşteriyi memnun edecek kalitede mamul üretmek ve aynı zamanda üretkenliği yükseltip kalitesizliğin maliyetini minimize ederek kar etmektir.

Bu politika ile Ferro Döküm;

Üretimini ilk seferde doğru yaparak ve mümkün olan en düşük maliyette müşteri isteklerini karşılayacak özelliklerde döküm parçalar üretecek ve sevk edecektir.

Temel olarak otomotiv, makine ve elektrik sanayisinin seri döküm parça ihtiyaçlarını karşılayacak, ürünlerin kalite yönünden pazarda en üst sıralarda yer almasını, kaliteli ve güvenilir mal sevk ettiğine dair iyi bir ünvana sahip olarak tanınmasını sağlayacaktır.

Çalışanlarının ve çevreyi koruyacak güvenli ve sağlıklı bir ortam yaratacak ve bu koşulların mümkün olduğunca devamlılığını sağlayacaktır.



Ferro Döküm A.Ş bugün, yurtdışı bağlantıları en kuvvetli olan ve büyük firmaların baş üreticisi konumunda bulunan en önem verilmesi gereken döküm üreticisi firmalardandır.

Mercedes, Renault, Dacia, Otosan, Isuzu gibi daha ismini hatırlayamadığım, ağırlığı otomotiv sektörünün lideri firmalara yan sanayi değil, direkt olarak ORJİNAL parça üretimi sağlamaktır.

Yerleşim ve mevcut haneleri bakımından Ferro Döküm, bir güvenlik bürosu, bir Personel Binası (Personel Şefliği, yemekhane, personel malzeme deposu vb.) ve İdari Binanın dahil olduğu, üretimin bölümlere ayrılarak gerçekleştirildiği tek bina ana üretim tesisinden oluşmaktadır.


2. PERSONEL ŞEFLİĞİ

Stajımın ilk günü kurum hakkında aldığım bilgiler ve edindiğim izlenimlerden sonra Personel Şefliğinde fabrikada ki mühendisler, bağlı oldukları şeflikler ve idari şema ile ilgili Personel Şefi ile beraber görüşme şansı yakaladım.

Burada tüm fabrika personeli ve ünvanlı üst kademe çalışanların görevleri, yetkileri, organizasyonları, idari ilişkileri ile birlikte sosyal hak ve hukuk konularında kendileri için hazırlanmış tüzükler, prosedürler düzenlenir ve dosya edilir. Her çalışanın ne tür özellikler taşıyacağı daha önceden belirlenmiş kriterlerden yararlanılarak gözden geçirilir. Vardiya kontrolleri ve düzenlemeleri bu bölüm tarafından yapılır. Ferro Döküm’de;

08.00 – 16.00 // 16.00 – 24.00 // 24.00 – 08.00 olmak üzere işçi kategorisi çalışanlarına günde 3 vardiya çalışma imkanı oluşturmuştur. 7 / 24 çalışma prensibine girmiş olan Ferro Döküm memur kademesinde ki personel ve çalışanına ise 08.00 – 17.45 ( 12.30 – 13.15 arası öğle tatili ) arası saatlerde istihdam sağlamaktadır. İşçilere 30 dk. Memur kademesinde ki personel ve çalışanına ise 45 dk öğle tatili izni veriliyor. Yemekhane işlerinin merkez kontrolü Personel Bölümünündür.

Kısacası tüm personelin ve personel ile ilgili her şeyin gözden geçirildiği, kriterlerin koyulduğu en önemli idare mekanizmalarından birisi Personel Şefliğidir.

Ek-1 de 1 ve 2 nolu sayfalarda Genel İdari Şema ile Döküm & Üretim bölümü idare şemasına yer verdim. Ben öncelikle disiplini ilke edinmiş bu kurumun bir makine mühendisinde aradığı en önemli özellikleri geniş bir şekilde anlatmak istiyorum.



2.1 FERRO DÖKÜM A.Ş’DE MAKİNA MÜHENDİSİ

Araştırmacı, planlama becerisi yüksek, hedef belirleyici, koordine edebilen ve koordineli çalışabilen, temsil becerisi olan, ikna kabiliyeti yüksek, yöneticilik vasıfları taşıyabilen, insan ilişkilerinde yeterli,


amaç saptama konusunda kendisini geliştirmiş, karar vermede kendine güvenen, yaratıcı, heyecan yaratabilen, yeniliklere açık,
eleştiriyi kaldırabilen, dinamik ve teknik bilgi açısından son derece özellikli, teknik resim okumada tecrübeli, risk teşkil edebilecek durumlarda anında müdahale yeteneği kazanmış özelliklerle birlikte, döküm teknolojisi, kalite kontrol ve otomotiv sektörüne yabancı olmayan, 4 ile 6 yıl ilgili sektörlerde deneyimi bulunan Makine Mühendisleri Ferro Döküm A.Ş nin hayır diyemeyeceği çok özel mühendislerdir.

Ayrıca makine mühendisleri kendilerini uzmanlaştırmak istedikleri bir bölüm olduğunda, o bölümle bağdaşlaşarak çalışmalarını ve görevlerini uzman bir şekilde kendi alanlarında yürütebilmektedirler. Ferro Dökümde aslen makine mühendisi olan lakin belli bir alan üzerinde çalışmalarını yürüten, özellikli mühendis gruplarını tanıyalım.

Tasarım Mühendisi

Kendisine aktarılan üretimi istenen parçaların resimlerini incelemek, fabrika imalar kriterlerine uygun olanları ayırarak fiyat vermede gerekecek doneleri hazırlamak, çizilecek detay ve plan resimlerini ressama ve teknisyenine çizdirmek ve olaya nezaret etmek, emrindeki elemanları teknik anlamda bilgilendirmekle birlikte yetiştirmek bu mühendislerin Ferro Döküm’deki görevlerindendir.

Döküm Teknolojisi Mühendisi

Teklif vermek için istenen parçanın teknik etüdünü hazırlar. Üretimin seyrini kontrol etmek, aksi durumlarda anında müdahale edip fire azaltma tedbirlerini almak, üretilen parçalarda iyileştirme çalışmaları yapmak veya yaptırmak, deneme (numune) dökümleri takip etmek bu mühendislerin görev ve yetkilerindendir.

Model Üretim Mühendisi

Kendisine aktarılan model imalat resimlerinin fabrika teknolojisine uygun olup olmadığını inceler. Her türlü yeni model tasarımının inceliğini, ayrıntısını her safhada takip eder. Üretimde bulunan modellerle verim arttırıcı ve sakat azaltma çalışmaları için yapılan düzeltmeleri kayıt eder, ettirir.


Döküm Üretim Mühendisi

Kalıplama tesislerinde kalıplanan parçaların zamanında dökümlerinin yapılmasını sağlar. Endüksiyon fırınlarının ergitme güçlerini en uygun şekilde kullanarak en düşük maliyetle hazırlar kaliteyi arttırıcı tedbirler alır. Firesiz imalar için çalışmalar yapar. Kalıplanacak parçaların model ve maçalarını gözden geçirir.

Temizleme / Taşlama Mühendisi

Kendisine gönderilen / dökümhaneden gelen parçaların en düşük maliyet ile hasara uğratılmadan uygun olarak temizlenip Kalt Kont. a teslim edilmesini sağlar.

Bakım-Onarım Mühendisi

Fabrikanın bilumum makine, tesis ve teçhizatını verimli, düzgünce, sürekli, bakımlı ve çalışır tutmak için gerekli bakım ve onarım işlerini planlı bir şekilde yürütür. Kompresörler ve basınçlı hava tesisatını ve sıcak su tesisatını kullanma ve istenilen standartlara yükseltme görevi vardır.

2.2 ÜRETİM MÜDÜRLÜĞÜ

Üretimde tüm bölümlerin bağlı olduğu ve üretimin ana karar ve yönetme mekanizması konumunda olan üretim müdürlüğünün iş tanımı için Personel Bölümünde araştırmalar yaptım.

Sorumlulukları :

Üretim proseslerini etkin olarak yürütmek, gerekli düzeltici faaliyetleri başlatmak ve önleyici faaliyetleri başlatılması ve yürütülmesinde görev almak
Üretim ve bakım faaliyetlerinin kalite hedefleri ve politikası doğrultusunda ve tanımlanmış prosedürlere göre yürütülmesini sağlamak
Deneme ve araştırma ile döküm parçasının kalitesini yükseltecek yöntemler geliştirmek, personelden, işletmeden ve hammaddeden kaynaklanan yetersizlikleri gidermeye çalışmak


Hammadde ve yardımcı malzemenin stok seviyesini kontrol etmek, emniyet stokunun altına düşen malzemenin siparişi için Lojistik Müdürlüğünü uyarmak
Üretkenlik oranlarını kontrol etmek, oranda bir düşme görüldüğünde gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak
Müşteri şikayetlerini ve kalite kontrol raporlarını incelemek, ekipler oluşturarak düzeltici faaliyetler başlatmak
Hammadde ve yardımcı malzemenin kullanım oranı önceden belirlenmiş miktarı aştığında ilgili personeli uyarmak ve gerekli önlemi almak

Yetki Düzeyi :

Üretim parametrelerini belirlemek ve üretim esnasında bunları göz önüne alıp incelemek
İhtiyaç duyulduğunda üretim metodunu değiştirmek, gerektiğinde ise üretimi durdurmak
Müşteri talebini Ferro Döküm üretim teknolojisinde uyumu yönünden kontrol ederek kabul veya reddetmek
Verimliliği arttırmak amacıyla üretim tesislerinin yerleşim planının değiştirilmesini onaylamak
Kalite sistemine uygun optimum bir organizasyon oluşturmak amacıyla organizasyonun yapısını değiştirmek

2.3 KİŞİSEL EMNİYET

İş hayatı ile ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, genelge ve görev tarifleri ve yayımlanmış diğer talimata uygun olarak çalışınız.
Her türlü makine ve teçhizatın çalıştırılmadan madde ve malzemelerin kullanılmasından önce makine ve teçhizatın içinde üstünde çevresinde,veya diğer madde ve malzemelerin kullanım yerinde ve çevresinde zarar görebilecek eleman,malzeme veya makine olmadığından kesin olarak emin olunuz.
Her türlü makine, tezgah, araç, madde ve malzemeyi özel kullanma talimatına uygun olarak kullanınız ve bir arıza veya can, mal emniyeti yönünden tehlikeli bir durum tespit ettiğinizde görevinizse derhal gideriniz. Göreviniz değilse müdahale etmeyiniz.En kısa zamanda amirinize veya ilgiliye haber veriniz.
Görevli olmadığınız veya girilmesinin yasak olduğu ikaz levhaları, işaretler, çizgiler vs. ile belirlenmiş kısımlara kesinlikle girmeyiniz.


Sürekli ya da geçici görevle veya ziyaret maksadıyla bulunduğunuz yerin emniyet kurallarına uyunuz.
Kendi göreviniz olmayan ve yaptığınız takdirde kendinize veya şirkete zarar verecek işlere müdahale etmeyiniz.
Kullandığınız makine, tezgah, araç ve teçhizatta vuku bulacak arızalarda çalışıyorsa derhal durdurunuz. Göreviniz değilse arızanın giderilmesine çalışmayınız, durumu amirinize veya ilgiliye bildiriniz.
Özel dikkatle çalışılması gereken işlerde ve yerlerde mutlaka amiriniz veya iş arkadaşlarınız nezaretinde çalışınız. Gerekli hallerde bu mahallerde sıvı ve katı madde akışını sağlayan vana-vantil gibi kesicileri kapatınız. Sağlığınıza zarar verecek maddeler mevcutsa bunları temizleyiniz. Havalandırmayı çalıştırınız. İlgili ünite tarafından yapılmış uygun özellikte iskele kullanınız. Belinize emniyet kemeri veya ip bağlayınız, herhangi bir şekilde kayma ve dengenizi kaybetme halinde zarar görmeyecek şekilde tedbir alınız.
Kazalar genellikle bilgisizlik,dikkatsizlik ve ihmalkarlıktan doğar.
Her işi nasıl yapabileceğinizi iyice tetkik ederek kaza ihtimalini ortadan kaldırınız.
Emniyet ve yangınla mücadele ile ilgili çalışmaları, talimat ve bildirileri ilan tahtalarından takip ediniz.
Çalıştığınız ve bulunduğunuz yerleri özellikle sağlık, yangına karşı tedbir ve rahat çalışma ortamı sağlanması için daima temiz tutunuz. Özellikle yağ, kağıt tozu,odun talaşı ve üstübü gibi yangına hassas olan maddeleri sık sık temizleyiniz.
Verilen talimatı anladığınızdan emin olunuz. Bu talimat telefon veya benzeri haberleşme cihazı ile veriliyor veya alınıyorsa, önce kendinizi ismen tanıtınız. Gerekirse talimat tekrarı yaparak doğabilecek hataları önleyiniz.
Arkadaşlarınızın kişisel emniyetini de kendi emniyetiniz kadar önemseyiniz. Özellikle şirketin yeni personeline yardımcı olunuz.
Yangın ve benzeri acil durumlarda kontrollü hareket ediniz görevinizden başka işlere karışmayınız.
Ne kadar önemsiz görünürse görünsün, yaralanmaları, ilk yardım gerektiren olayları amirinize derhal bildiriniz.
Hasta iseniz işinizi terk etmeden amirinize haber veriniz
Şirkette her iş son derece dikkat ve ciddiyet istediğinden iş başında şaka yapmayınız.
Acil durumlarda alınması gereken önlemler herkes tarafından iyice anlaşılmış ve biliniyor olmalıdır. Yangın anında ve diğer


durumlarda ne yapacağınızı ne gibi önlemler alacağınızı öğreniniz.
Mesai bittiğinde iş yerinizden ayrılırken acele etmeyiniz ve emniyet kurallarını çiğnemeyiniz.
Kendinize, başkalarına, makine ve teçhizata zarar vermemek için işe ve işyerine kesinlikle sarhoş gelmeyiniz.
El aletlerini yapacağınız işe uygun olarak seçiniz,emniyetli bir şekilde ve amacına uygun olarak kullanınız.
İş yerinde dolaşırken bir yere takılmamak ve kaymamak için dikkatli olunuz. Yağlı ve kaygan yerleri ilgililere bildiriniz ve temizleyiniz. Özellikle yağışlı havalarda ve ıslak mahallerde lastik ayakkabı giyiyorsanız dikkatli olunuz.
Boşlukta asılı duran cisimler altında durmayınız ve yürümeyiniz. Gerilmiş teller ve hatlar üzerinden atlamayınız.
Yüksek yerlerde çalışmak sizi rahatsız ediyorsa durumdan amirinizi haberdar ediniz. Yüksek yerlerde çalışırken aşağıda çalışanlara karşı dikkatli hareket ediniz. Kullandığınız alet ve malzemeyi aşağıya atmayınız.
Platform, iskele ve benzeri yerlerin altında çalışmadan önce yukarıdan düşebilecek alet ve malzemenin yapabileceği kaza ve tahribata karşı emniyet önlemlerinin alınıp alınmadığını tespit ediniz ve gerekli önlemleri alınız.
İş elbisesi ve iş ayakkabılarını giymeden işe başlamayınız.Bol yırtılmış kolları geniş elbise ve tokya, sandalet gibi açık ayakkabılar giymeyiniz. Ayakkabılarınızın arkasına basmayınız.
Gereken iş ve yerlerde kişisel korunma ve emniyetiniz için gözlük, maske, emniyet kemeri, baret, eldiven, kulaklık gibi gereçleri ilgililerden isteyiniz ve mutlaka kullanınız.
Çıplak vücutla çalışmak yaralanma ve yanma ihtimalini arttırdığından, bu şekilde çalışmayınız.
Hareketli makine, tezgah ve teçhizatların bakımı, ayar, kontrol veya temizlik işlemleri yapmaya başlamadan önce enerjisini keserek sistemi devre dışı bırakınız. Gerekli yerlere ‘Tamirat var, Bakım var Kontrol var Çalıştırmayınız’ ibareli uyarıcı levhalar koyunuz. Bakım ayar, kontrol ve temizlik işleri bittikten sonra, kendiniz, başkaları ve malzeme açısından emniyetli bir çalışma ortamı mevcut olduğundan emin olmadan, makine ve teçhizatı çalıştırmayınız.
Merdiven ve sahanlıklara ait korkulukları, motor, pompa gibi dönen kısımlara ait muhafazaları bakım, ayar ve temizlik gibi nedenlerle yerinden çıkardığınız zaman, çıkarma sebebi ortadan kalktığında derhal yerine takınız.



Elektrik kaynağı ve oksijen kaynağı gibi özellik arz eden işleri göreviniz değilse yapmayınız. Göreviniz ise mutlaka özel talimatına uygun olarak yapınız.
Seyyar merdivenle bir yere çıkacağınız zaman merdivenin bu iş için emniyetli olduğundan emin olduktan sonra iş arkadaşınızın nezaretinde uygun meyilde kullanınız. Kaymayacak ve devrilmeyecek şekilde önlem alınız. Merdivenden inerken ve çıkarken başka bir yük taşımayınız. Aynı anda merdiven üzerinde birden fazla kişinin bulunmamasına dikkat ediniz.
Çapak alma, perçin yapma, taşlama gibi işlerde çalışırken gözlük perde gibi koruyucu malzeme kullanarak kendinize ve çevrenize zarar vermeyiniz.
Herhangi bir şekilde kendinize veya başkalarına zarar verebilecek olan yer ve durumlarda gerekli uyarı levhalarını koyunuz.
Çalışır haldeki makinaları işler halde nezaretsiz bırakmayınız.
Hareketli makine ve teçhizatın yakınında çalışırken yüzük bilezik, künye, kolye gibi eşya takmayınız.
İş emniyeti talimatına rağmen yapacağınız işlemlerden kesin olarak emin değilseniz, amiriniz ile tekrar görüşüp olaya iyice emin olduktan sonra müdahale ediniz.
Göreviniz dolayısıyla şirket tarafından verilen silahı özel talimatına göre kullanınız, göreviniz değilse ve şirket tarafından verilmemişse kesinlikle işyerinde silah bulundurmayınız ve taşımayınız.


3. İÇ PAZARLAMA VE İHRACAT ŞEFLİĞİ

Stajın 1. ve 2. günlerinde PersoneL Şefliğindeki işim bittikten sonra Planlama-Organizasyon Staj dalının devamı için İç Pazarlama ve İhracat Şefliğinde üretim öncesi gelişen olaylar ve bu olaylara karşı verilen tepkiler veya alınan önlemler tarafımca izlendi.

Bu bölüm, müşteriden gelen teklif isteklerinin incelenmesi, değerlendirilmesi ve karşı teklifin hazırlanması ve sözleşmenin gözden geçirilmesi aşamalarında yapılacak işlemleri tanımlamak ve gerekirse diğer bölümlere yardımcı olmak amacıyla çalışmaktadır.


3.1 TEKLİF HAZIRLAMA VE DEĞERLENDİRME


3.1.1 Tekliflerin Genel Özellikleri :

Müşteriden gelen tüm teklifler kurumun standart imalat şartlarına uygun olup olmadığı yönünden incelenir.


3.1.2 Tekliflerin İncelenmesi :

Müşteriden gelen yeni bir ürüne ait teklif isteği, malzeme şartnamesi, miktar, model temin şekli, parça birim ağırlığı, ham veya işlenmiş teslim şekli, nakliye, ambalaj, yüzey koruma, numune teslim süresi, teknik ve ticari şartname hususları yönünden inceleniyor.

İncelemeler sırasında söz konusu teklifteki parçanın teknik ve fiziksel özellikleri standart ürünler tablosundaki bilgi ve verilerle karşılaştırılıyor. Müşteri talebi kurumun standart üretim programına uygun ise Teklif Formu hazırlanır ve Model Üretim Bölümüne gönderilerek parçanın etüdünün yapılması istenir.

Gelen raporlar doğrultusunda eğer parça, kurumda üretilebilir durumda ise, parça fiyatı, teslim süresi ve teknik ticari konuları kapsayan teklif müşteriye verilir.


Yine incelemeler sonucu müşterinin talebi Standart Üretim Tablosundaki verilere göre ve miktar yönünden yeterli değil veya

kapasite üzerinde ise olumlu yanıt vermek mümkün olamamaktadır. Bu durum müşteriye yazılı olarak bildirilir ve evrakları dosya edilir.

Eğer parça kurumda daha önce üretilmiş bir parça ise, bu da müşterinin dosyasına eklenir ve Üretim Bölümünden parçanın teknik resmi, malzeme şartnamesi ve diğer teknik şartlarda herhangi bir değişiklik olup olmadığı incelenir, farklılıkların belirlenmesi ve tespit edilen farklılıkların üretim ve kontrol araçlarına uygunluğu için gereken maliyet ve sürelerin belirlenmesi istenir.


3.1.3 Yan Sanayi Üretim İsteği :

Eğer müşteri parçayı yan sanayide üretilmiş bir şekilde istiyorsa işleme yönelik ana kuruma gönderdiği teknik bilgi ve resimler, yan sanayi firmalarına teklif vermeleri için gönderilir. En az 2 firmadan teklif alınmalıdır. Alınan teklifler Değerlendirme Föyüne girilerek, teklif evrakına dahil edilir ve müşteriye uygun bulunanlar fiyata ilave edilerek bildirilir.


3.1.4 Fiyat Tespiti :

Yeni ürünlerin maliyetlerinin hesaplanması için Parça Etüdü ve müşteri teklif isteğindeki bilgilerden maliyet kalemleri yani işçilik, malzeme, enerji, ambalaj ve sevkıyat giderleri bilgisayardaki maliyet programına girilir ve bilgisayarda Parça Mamul Maliyeti dökümü alınır. Müşteri dosyasına eklenir.

Seri üretimde olan parçalarda müşteri tarafından istenen değişikliklerin uygulanması durumunda oluşan maliyetin belirlenmesinde Üretim ve Kalite Bölümü ile Üretim Plan. Büt. Kont. den alınan bilgiler kullanılır.


3.1.5 Teklifler Değerlendiriliyor :

Tüm teknik veriler ile fiyat analizlerinden elde edilen bilgiler Sipariş Değerlendirme Formuna yazılır ve Genel Müdür’e sunulur. Form- genel müdür tarafından onaylanırsa teklif mektubu hazırlanır.



Teklif isteği kapsamında gelen teknik resimler, işim alınması durumunda Üretim Bölümüne gönderilir. Aksi bir durumda ise müşteriye iade edilir. Ayrıca, gerekli görülen durumlarda teklif mektubunun geçerlilik süresi içerisinde müşteriye sunulan teklifin neticesini almak amacıyla müşteri ile iletişim kurulur.


3.1.6 Sözleşme Veya Sipariş Mektubunun İncelenmesi :

Müşteriden gelen sözleşme veya siparişin mektubuna göre uygunluğu Pazarlama Bölümü tarafından incelenir. Teklif mektubundaki şartlar ile sipariş mektubundaki şartların aynı olup olmadığı kontrol edilir. Sipariş mektubunda aksi bir ifade olmadığı taktirde teklif mektubunda belirtilen şartlar müşteri tarafından kabul edilmiş sayılır. Gereken görüşmeler yapılır, anlaşmalar sağlanır. Pazarlama Müdürü ve Genel Müdür sözleşmeyi imzalar ve üretime geçilir…



3.2 SİPARİŞLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu prosedür, pazarlama faaliyetlerine yönelik siparişlerin alınmasında yapılacak işlemleri tanımlamak amacıyla hazırlanmıştır. İç piyasaya ve ihracata yönelik her türlü siparişin incelenmesinde ve ürün satışında uygulanır.


3.2.1 Yetki ve Sorumluluk Kimdedir :

Bu prosedürün hazırlanması ve güncelleştirilmesinden Pazarlama Müdür, bu uygulamadaki faaliyetlerin yerine getirilmesinden Pazarlama, Üretim Pln. Kont. Bölümleri sorumludur.


3.2.2 Seri Üretimde Değerlendirme :

Seri üretimdeki parçalara ait müşteri siparişleri ilgili ve gerekli departmanlar tarafından incelenir. Müşteriden yeni gelen siparişler ile daha önce gönderilenler arasında farklılık var ise, müşteri ile iletişim kurularak mutabakat sağlanır.

Müşteri tarafından istenen teslim zamanı ve / veya istenen miktarların uygun olmaması durumunda konu yazıyla müşteriye bildirilir ve kendi karşı önerileri sunulur. Müşterinin de uygun bulması durumunda sipariş kabul edilir. Kabul edilen siparişler Pazarlama Şefliği Tarafından bilgisayara girilir ve müşteriye siparişin kabul edildiğine dair bir yazı gönderilir. Bilgisayara işlenen siparişlerin üretimi ve zamanında sevkıyatı Üretim Planlama ve Kontrol Şefliği tarafından sağlanmaktadır.


3.2.3 İlk Kez Üretimde Değerlendirme :

Müşteriden ilk kez gelen siparişlerin teklif mektubuna göre uygunluğu Pazarlama Bölümü tarafından Teklif Haz. Ve Değ. Prosedürüne göre inceleniyor.

a.Model Takımlarının Temini

Sözleşme imzalandıktan, sipariş mektubu alındıktan sonra Pazarlama Müdürlüğü tarafından işe alındığı Üretim, Kalite, Muhasebe ve Lojistik Müdürlüklerine iç haberleşme yazısı ile bildirilir. Ürünün imalatı için gerekli olan model takımları Üretim Müdürlüğü tarafından sağlanır.

b.Yan Sanayi Firmalarına Bildirim

Siparişi alınan ürün için firma dışında yan sanayi firmalarında bir işlem yapılacak ise bu durum teklif aşamasında seçilen yan sanayi firmaya sipariş talebi yazılı veya sözlü olarak bildirilir. Müşterinin teknik dökümanları verilir.


3.2.4 Değişikliklerin Değerlendirilmesi :

Onaylanmış ve seri üretimde olan parçalar ile model takımlarının tasarım ve imalat aşamasında olan parçalarla ilgili olarak müşteri tarafından parça teknik resim şartnamelerinde bir değişiklik talep edildiğinde söz konusu değişiklik istekleri Pazarlama Böl. Tarafından Üretim Müdürlüğüne gönderilir.

Değişikliğin uygulanıp uygulanmayacağı veya bunun için yapılması gerekenler veya alternatif çözümler üretilip Pazarlama Böl.ne bildirilir. Müşteri ile mutabakata varılan ve kabul edilen değişiklik Paz. Böl. Tarafından gerekenin yapılması amacıyla ilgili birimlere bildirilir.

Lakin müşteri herhangi bir değişiklik bildirmeksizin yeni teknik resim ve / veya yeni şartname gönderirse, bunlarda bir değişiklik olup olmadığı Üretim Şefliği tarafından incelenir. Eğer bir değişiklik varsa kurumun Değişiklik Prosedürüne göre hareket edilir.

Seri üretimi devam eden parçalarla ilgili olarak müşteri tarafından teknik resim / yeni şartname gönderilmemişse eski sözleşmeye göre üretim yapılır.

3.2.5 Parça Numunelerinin Hazırlanması :

a.Ham Parça Numunesi

Hazırlanan ilk numuneler Kalite Belgeleri ile birlikte Mamul Ambar’a verilir. Ambalajlanır ve Üretim Pln. Kont. Bölümü tarafından sevk edilmesi sağlanır.

b.Yan Sanayi Parça Numuneleri

Kalite Bölümünden Mamul Ambara teslim edilen ham döküm numuneleri yan sanayi firmaya verilir. Yan sanayi tarafından işlem yapılan parçalar kuruma teslim edilir. Kurumda Kalite-Kontrolde onayladıktan sonra ambalajlanarak kalite raporlarıyla birlikte müşteriye gönderilir. Raporların aslı müşteriye verilir. Bir kopyası Paz. Müd.’nde muhafaza edilir.

4. MALZEME KONTROL ŞEFLİĞİ


4.1 SATIN ALMA

Kurumda satın alma işlemleri belirlenmiş talimatlar doğrultusunda gerçekleştirilir. Satın alınan malzeme ve üretim araçlarının önceden belirlenmiş standartlara uygunluğunu garanti etmek amacıyla tanımlanmış kontrol ve doğrulama yöntemleri oluşturulmuştur.


4.1.1 Tedarikçilerin Seçilmesi

Müşteri tarafından onaylanan ve müşteri şartnameleri veya müşteri ile yapılan sözleşmede belirtilen firmalar,

Ferro Döküm tarafından denetlenen ve uygunluğu onaylanan firmalar,

Ürünleri ulusal ve uluslar arası yetkili kuruluşlarca onaylanan firmalar,

Konusunda alternatifi olmayan firmalar,

Ferro Döküm’de ki performansları (kapasite, teslimat, kalite, ödeme şartları vb.) uygun olan firmalar

Ferro Döküm A.Ş kuruluşu için tedarikçi seçilebilme potansiyeli ve ihtimaline sahiptirler.


4.1.2 Tedarikçiler Nasıl Değerlendiriliyor ?

Satın alınan malzemenin nihayi ürünlere olan etkisi göz önüne alınır. Ürün kalitelerinde etkisi olan malzemelerin satın alındığı firmaların performansları takip edilir. Her firmanın kendine ait bir kontrol listesi vardır.

Tedarikçiler tekrar değerlendirilirken ise;

Uygun ürün sağlama oranı,

Temin ve miktarlar uyum parametrelerine göre yapılır ve belli kriterleri sağlamayan tedarikçiler ile çalışılmaz.

Malzemesinden memnun kalınmayan firmalar durumu yazılı olarak haber alırlar ve düzeltici faaliyette bulunulmaları istenir. Müşteri açısından tedarikçinin yeterli kalitede olması, kurum için aynı hissi taşımamaktadır. Denetleme yine yapılır.

Yeni tedarikçi ile çalışmaya başlanılmadan önce ilk numune talebi yapılmaktadır. Numunenin onayından sonra o firmanın performansı takip edilir. Bir yılın sonundaki duruma göre kalite seviyeleri belirlenir.

Hammaddelerin istenilen kalitenin sağlandığını garanti etmek amacıyla uygulanacak yöntemleri, muayene ve kabul kriterleri ile ilgili talimatları hazırlayarak uygulamaya koymuştur.

Malzemenin girdi kontrol işlemleri tamamlanana kadar işlem görmemesini garanti altına almak amacıyla, gelen hammadde ve yardımcı hammaddeler girdi kontrol işlemleri tamamlanıncaya kadar fabrika girişinde bekletilir. Acil ihtiyaç durumlarında bile, Ferro Döküm disiplini ve kalite anlayışı sebebiyle kontroller yapılmadan kullanım sahasına alınamaz.


4.2 VERİ ANALİZLERİ

Ferro Döküm A.Ş de ki kalite yönetim sisteminin uygunluğunu ve etkinliğini ortaya koymak sürekli iyileştirmelerin nerelerde yapılacağını belirlemek ve firmanın geleceğini iyi planlamak için aşağıda veriler belirlenmiş aralıklarla toplanmaktadır.

İç denetim sonuçları
Müşteri memnuniyeti, öneri / şikayetleri ve idareleri
İç ıskarta oranları
Arıza duruşları
Tedarikçilerin performansları
Kalite hedefleri, düzeltici ve önleyici faaliyet seçimleri
Çalışanların performansı
Üretim performansı
Ton başına düşen elektrik kullanımı

Yukarıdaki bu hususların sonucunda;

Müşteri memnuniyeti
Ürün şartlarına uygunluk
Ürün ve proseslerin önleyici faaliyet fırsatları dahil karakteristikleri ve eğilimleri
Tedarikçilerin kalite seviyeleri
Kalite yönetim sisteminin sürekli geliştirilmesi konularına yönelik bilgiler ve gelişme fırsatları sağlanması

Gibi olumlu gelişme ve ilerlemeler de görülecektir.


4.3 SATINALMA PLANLAMASI

Talepler ihtiyaç sahibi departmanlar ile ambar sorunlusu tarafından elektronik ortamda hazırlanır. Talep bildirilirken,

Malzemenin kodu ve ismi
İstenilen miktar
İhtiyaç sahibi birim veya kişi
Satın alma birimi
Hazırlama tarihi
Temini gereken tarih
Sipariş kodu……… gibi hususlar mutlaka kaydedilir.

İç piyasa alımlarında temin edilecek malzemeler, malzeme sorumlusu ve satın alma elemanlarına talepnamede belirtilen satın alma süreleri içerisinde programlanarak ihtiyaç konusu malzemelerin yaklaşık tutarını belirlemek için ön fiyat araştırması yapılır.


4.4 HAMMADDE STOKLARI

Sfero piki, hematit piki, çelik hurda, yeni kum, bentonit, kömür tozu ve reçineler gibi hammadde ve yardımcı hammaddelerin stoklanması esnasında takip edilecek işlemleri tanımlamak gerekmektedir.

4.4.1 Hammadde Korunması

Rutubetten etkilenecek olan malzeme, yağmurdan ve dış etkenlerden etkilenmeyecek olan kapalı ambarlarda depo edilir



Tedbir alınmasına rağmen dış etkenlerden zamana bağlı olarak zarar gören malzemenin sarfında ilk gelen malzemenin ambardan çıkacak ilk malzeme olmasına özen gösterilir.

Hammadde ve yardımcı hammadde yerleştirilmesi ambara ilk giren malzemenin ilk çıkan malzeme olmasını sağlayacak şekilde yapılmalıdır.

Gelen malzemenin bu akışı bozmayacak şekilde tertiplenmesine miktarı ve zaman periyodu bakımından çalışılmaktadır.

Malzemeler fire vermeyecek şekilde depolanmalıdır.

Her malzeme kendi sarflarına uyacak şekilde ve civarı için tehlike oluşturacak koşullardan arındırılarak muhafaza edilir.


4.4.2 Ambarların Korunması

Ambarların dış etkenlerden korunması için gereken tedbirler Malz. Yön. Şefliği tarafından alınır.
Yürürlükteki yönetmeliklere göre özel olarak istenen bütün emniyet tedbirleri alınır.
Ambarların aydınlatılması yerleşme şekline göre malzeme trafiğine uygun olarak yeterli seviyede yapılır.
Gereken yerlere yönetmeliklerde belirlenen miktarda yangın söndürme cihazları bulunur.


5. ÜRETİM PLANLAMA VE KONTROL ŞEFLİĞİ

Stajımın 4. gününde İdari İşler binasında Üretim Planlama ve Kontrol Şefliğindeyim. Burada yapılan bazı işleri ve yürütülen genelleşmiş üretim trafiğini şu şekilde anlatabilirim.

Üretimin gerçekleştirilmesi için uygun makine ve teçhizat, üretim kontrolü ile ilgili izleme ve ölçme işlemlerinin yürütülmesi için gereksinimleri (izleme ve ölçme aletleri) temin eder ve bunların kullanılmasını sağlar.

Ferro Döküm’de ki üretim prosesleri, iş talimatları, kontrol planları ve istatistiksel proses kontrol metodları ile sürekli olarak izlenir ve ölçülür.

Ürünün gerçekleştirilmesi için ürün özellikleri tanımlanır ve spesifikasyonları belirlenir.

Ürünün kontrol planları hazırlanır ve kontrol planlarında tanımlanmış olan test ve muayeneleri yapılır. Tüm muayene, deney, analiz ve ölçme sonuçları kayıt edilir.

Her ürün için bir dosya oluşturulur. Bu dosyada parçaya ait özel karakteristikleri de içeren kontrol planları, teknik resim, üretim ve kontrol spesifikasyonları, deneme sonuçları ve müşteriden gelen raporlar bulunur.

Yetkili personel proses uygun bulunursa, üretime başlanır veya devam edilir.

Üretim araçlarının günlük, haftalık, aylık ve yıllık olarak bakımları ve belirlenen periyotlarla yeterlilik analizleri yapılmaktadır.

Yetkililer tarafından prosesler onaylanmadan seri üretime geçilemez.


5.1 ÜRÜNÜN KORUNMASI

Ferro Döküm, ürünün firma içerisinde taşınması, depolanması, ambalajlanması, korunması ve sevkıyatı ile ilgili faaliyetlerin tanımlandığı prosedürleri hazırlanmış ve uygulamaya koymuştur.

Hammaddeler, yardımcı hammaddeler, yarı mamuller ve son ürünler ilgili pozisyonlarda belirtildiği şekilde depolanır ve depo alanlarına giriş ve çıkışları bu prosedürlere göre yapılır.

Firma içi taşıma esnasında hasar ve bozulmayı önleyecek metotlar belirlenmiş ve hasar durumunda yapılacak işlemler ilgili talimatlarda açıklanmıştır.

Hasar görme olasılığı olan ürünler için ürünün müşteride depolanma şartları tanımlanır ve müşterilere bildirilir.

Ürünler için taşıma, ambalajlama, depolama, koruma ve sevkıyat yöntemleri talimatlarda tanımlanmıştır.

Her sevkıyat elemanlar tarafından kontrol edilmelidir.

Sevkıyat sırasında uygunsuz araç kullanımı yapılmamalıdır.

5.2 ÜRETİMDE KONTROL PROSEDÜRÜ

Müşteri siparişleri Paz. Böl. Tarafından incelenir. Zaman ve miktar olarak uygun olan durumlarda Paz. Böl. Gelen siparişi bilgisayara girer ve müşteriye verilen siparişin kabul edildiğini yazıyla bildirir.

Paz. Böl. Tarafından bilgisayara girilen siparişler Ürt. Plan. Kont. Şefliği tarafından bilgisayardaki özel işletme programlarından kontrol edilir.

Girilmiş olan siparişler temrin tarihli olarak müşteri bazlı sıralanmıştır.

Programlarda tesislere göre mevcut iş durumu, program ara stokları, ambar stoklarını kontrol ederek mevcut ne kadar parça


olduğunu, gelen siparişe göre ne kadar derece daha dökülmesini gerektiğini belirlemekte, görüşmekte ve raporlamaktadır.

Talep edilen ürünün ambarda ve ara stoklarda olması durumunda, parçalar 6 saat içerisinde sevke hazır hale getirilir. İki şekilde sevkıyat imkanı vardır. 2300 kg’a kadar hızlı kamyonet, küçük tonajlar ile hava yolu.

Talep edilen ürünün ambarda olmaması durumunda üretim programı yeniden düzenlenerek gerek iş ortamında gerek elektronik ortamda ACİLDİR yazılarak o anda kalıplanan işin hemen arkasından üretime alınır. Taşlama, boya, kontrol operasyonları da aynı aciliyetle gerçekleştirilir.

Acil olarak hazırlanan ürünler maçasız 2 gün, maçalı 3 gün sonra sevkıyata hazır hale gelir.


5.3 ÜRETİMDE PLANLAMA PROSEDÜRLERİ

5.3.1 Kalıplama / Döküm Prosesi Planlaması:

Kalıplama tesisinde, kalıplanan parçaların kaç derece kalıplandığı rapor edilir. Hergün kalıplanan parçalar üretim programındaki miktarlar ile karsılaştırılır, işaretlenir ve programdaki miktarlarda kalıplama yapılıp yapılmadığı ilgili mühendis tarafından kontrol edilir. Eksik kalan kalıp varsa programdaki miktarlar tamamlanır.


5.3.2 Maça Üretiminin Planlanması :

Maçalı parçaların miktarlarına göre maça makinelerinin iş dağılımı yapılır ve takip edilir. Maça makinelerinde ne yapılacağı her makine için rapor edilir.


5.3.3 Temizleme / Taşlama Planlaması :

Üretim programına göre dökülen parçalar döküm sırasına göre taşlamaya sevk edilir. Taşlamaya sevk olunan döküm parçaları “üretime önce gelen önce taşlanır” kuralına göre işlenir.
Üretilen parçaların miktarları vs gibi diğer özellikleri yetkili tarafından rapor edilir.


5.4 AMBALAJ PROSEDÜRÜ

Her kasanın içerisine veya paket üzerine kaç adet parça konacağı firma şartnamesinde belirtilmemişse en fazla iki ton ağırlığa kadar ambalaj yapılır.
Kalt. Kont. tarafından sağlam olduğuna karar verilen boyasız parçalar Kalt. Kont. sahasında ambalajlanır. Tanıtım etiketleri yapıştırılır ve onaylanır. Onaylanan kasalar ambara alınarak sevk edilene kadar stoklanır.
Tahta palet ve sandıklarla yapılacak sevkıyatlarda palet ve sandıklar çemberlenir.

6. GENEL MUHASEBE ŞEFLİĞİ

Stajımın Planlama-Organizasyon dalına ait son bölümü olarak muhasebeye girmiş bulunmaktayım. Ferro Döküm’de muhasebe bölümü 2 şeflikten oluşmakta. İlk misafir olduğum bölüm olan Genel Muhasebe Şefliğinin ana fonksiyonu, ay sonu ve yıl sonu bilançolarını çıkartmaktır. Kapsamı ise genel kabul görmüş muhasebe şartlarına göre muhasebe kayıtlarının tutulmasını sağlamaktır.

Genel Muhasebenin kabul gören bazı kuralları ve görevlerini sizlere aktarmaya çalışacağım.

Ana mizan çıktıktan sonra, ay sonlarında ve yıl sonlarında bilançoyu çıkarmak
Müşterilere gecikme faizi hesaplamak
Mahsup fişlerini kesmek
Kendine bağlı elemanların bilgi ve tecrübelerini geliştirmek
Aylık ve haftalık nakit akım tablolarını hazırlamak
Müşteri alacaklarını takip etmek ve zamanında tahsil edilmesini sağlamak
Müşteri, banka, satıcı ve diğer borç / alacak ilişkisi olan kurum ve kişilerle mutabakat sağlamak
Şirketin vermek zorunda olduğu kanuni beyannamelerin (muhtasar, kurumlar vergisi, KDV, emlak, tabela, ilan vs.) süresi içerisinde ilgili mercilere vermek
Şirket çalışanlarının tahakkuk etmiş hak edişleri ile diğer şirket borçlarının kanuni süreler içerisinde ödenmesini sağlamak
Şirketin para varlığını verimli biçimde ilgili yerlere kanalize ederek tasarruf sağlamak
Şirketin almış olduğu dahilde işletme izin belgesinin ihracat ve ithalat miktarlarını takip ederek, belgenin zamanında kapatılmasını sağlamak
Ana kurumun istemiş olduğu konsolide mali tabloları zamanında ve doğru bir şekilde göstermek
Çevre yönetim temsilcisinden gelen talimatlara göre Çevre Yönetim Sisteminin işlerliğini sağlamak ve çalışanlarını çevre konusunda bilgilendirmek, her türlü çalışmalarında çevresel değerleri de göz önüne almak
Amirlerin vereceği diğer işleri yapmak, genel muhasebe şefliğinin yetkisi doğrultusunda yapması gereken hususlardır.
Makine Mühendislerini ilgilendiren Muhasebe kısmı, Kontrollü İmalat Muhasebesidir (İşl. Muh. Büt. Kont. Şefliği).


7. İŞLETME MUHASEBESİ VE BÜTÇE KONTROLÜ ŞEFLİĞİ

Muhasebenin benim için en zevkli kısmı burada geçmiştir. Stajımın 5. günü kontrollü bütçe muhasebesinin aslında bizim bölüm için ne kadar gerekli olduğunun farkına vardım.

Üretilen ürünlerin, üretim esnasındaki aksaklıklarından, eksikliklerinden veya verim yüksekliliğinden dolayı fazla / eksik, olumlu / olumsuz üretimden kaynaklanan maliyet sonuç raporlarını hazırlanır. Raporlar analiz edilir. Sebepleri araştırılır.
Kar marjları incelenir.
Planlanan bilançolara göre karda zarar varsa araştırılır. Raporlar istenir.
Planlanan bilançolara göre karda yüksek kazanç varsa inceleme başlatılır. Raporlar istenir. Tahmini karda beklenilenden yüksek kar elde edilmesi (kar’dan kar edilmesi) göz ardı edilmez. Bir sonraki bilançoların kar marjları buna göre düzenlenir.
Bilançolarda sonuçlanan kar marjları beklenenden yüksekse ya bunda istikrar aranır ya da bu baraj olarak belirlenir ve bir sonraki aylarda yeni planlar buna göre yapılır.
Beklenmeyen üretim sonuçlarında vardiya amirlerinden raporlar istenir.
Vardiyalar arası üretim verimliliğinde farklılıklar varsa bunun sebepleri;

-insan gücü
-motivasyon
-teknik bilgi yeterliliği
-makinelerin verimi
-çalışma ortamı
-işçi güvenliği
-iş disiplini vb. hususlar ile incelenir.


Raporlar, analiz edilerek çıkarılır. İlgili ve üst kurullara sevk edilerek mümkün olan en çabuk zamanda bir karar alınmasını ve uygulanmasını sağlanır.

Üretimde maliyet hesaplaması yapılır. Hammadde, yan hammaddeler, harcanan güç, gücün enerji karşılığı, enerjinin üretimi, maliyeti, üretimi yapılmış ürünün harcanan enerjiye göre birim fiyatı, kullanılan makine aksamları, değişken parçaların ömrü, bakımı tüm yönden Maliyet Planlaması içerisine girer.
Bunun sonucunda tek bir parça için harcanan maliyet sonucu elde edilmiş olur. Maliyet fiyatı böylece konur. Bu fiyat üzerinden kar ve KDV eklenir. Satış fiyatı üzerinden tekliflere cevap verilir.
Bunlar yapılmayıp parçanın fiyatı tahmini belirlense, kar ya belli bir seviyenin üzerine çıkar, piyasa da tutunmasını zorlaştırır. Ya da tam tersi zarar edilir. Bunların gerçekleşmeyip muhasebe kayıtlarında ki açığın (-) olmaması için analiz raporları ve planlamalar üzerinde sıkça durulur.
En kısa sürede, veriminden memnun olunan kaliteli ve uygun maliyetli malzeme piyasaya sunulur.